Thốn gót chân có lẽ là từ mới lạ với nhiều người và có lẽ cũng nhiều người thắc mắc rằng đây là bệnh gì? cách điều trị như thế nào? nguyên nhân gây thốn gót chân là gì? Vì vậy, để giúp bạn đọc hiểu được căn bệnh này, bài viết sau chúng tôi sẽ chia sẻ với bạn những thông tin liên quan về chúng, mời bạn đọc cùng tham khảo.
Thốn gót chân là bệnh gì?
Đau thốn gót chân là một trạng thái khó chịu, được mô tả như cảm giác đau nhói, như bị đâm bằng dao hoặc kéo dài. Thường xuyên xuất hiện trong khoảng thời gian buổi sáng hoặc khi chịu áp lực lớn lên chân (chẳng hạn như bước đi, chạy, nhảy…). Nguyên nhân gây ra đau thốn gót chân có thể bao gồm nhiều yếu tố khác nhau và sau đây là những nguyên nhân phổ biến.
Viêm gân Achilles
Viêm gân Achilles là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau thốn ở gót chân. Bệnh này xảy ra khi gân Achilles, kết nối giữa xương gót và bắp chân, bị tổn thương và viêm do tập luyện quá mức. Viêm gân Achilles thường xảy ra ở vận động viên, đặc biệt là những người chuyên về nhảy xa, chạy đường dài và chạy nước rút.
Ban đầu, bệnh nhân có thể cảm thấy đau nhẹ ở gót chân hoặc phía trên gót chân và đôi khi đau ở phía sau chân. Đau sẽ tiến triển theo thời gian và thường gây ra cảm giác thốn ở gót chân. Đau tăng nhiều hơn khi chạy và leo cầu thang.
Ngoài ra, các triệu chứng khác của bệnh bao gồm sự cứng khớp của bắp chân, sưng tấy và khó chịu ở gót chân, ấm nóng tại vùng tổn thương và hạn chế khả năng vận động của chân.
Đứt gân Achilles
Các phương tiện tác động mạnh vào mặt sau cẳng chân có thể dẫn đến căng thẳng và gây rách hoặc đứt gân Achilles. Chấn thương này thường xảy ra ở những người chơi thể thao hoặc bị tai nạn giao thông.
Việc gân Achilles bị đứt sẽ gây ra âm thanh lớn và người bệnh sẽ cảm thấy đau thắt và cứng ở phía sau cẳng chân và ở gót chân. Ngoài ra, đứt gân Achilles còn gây ra một số triệu chứng khác như không thể đứng lên trên chân tổn thương, không thể uốn cong bàn chân hoặc đẩy bàn chân khi đi bộ, cũng như sưng ở gót chân hoặc vùng gần gót chân.
Viêm can gân chân
Viêm cơ gan chân (viêm cơ gan bàn chân) là một trong những nguyên nhân gây đau thốn gót chân phổ biến. Bệnh lý này là tình trạng viêm và rối loạn cơ gan chân (một dải mô kết nối xương gót chân với ngón chân, hỗ trợ vòm bàn chân). Các yếu tố gây viêm cơ gan chân chủ yếu là do những người thường xuyên lặp lại động tác ở bàn chân hoặc thường xuyên vận động mạnh, gây áp lực dẫn đến rách và viêm.
Triệu chứng và dấu hiệu của viêm cơ gan chân bao gồm:
- Đau thốn gót chân và phía dưới của bàn chân. Cường độ đau tăng dần theo thời gian.
- Đau nhiều hơn khi bước xuống giường vào buổi sáng hoặc sau khi nghỉ ngơi.
- Đau bắt đầu khi thực hiện các cử động của bàn chân.
- Tê bàn chân, sưng tấy, bầm tím ở một số trường hợp.
Gai gót chân
Gai gót chân (hay còn gọi là gai xương) là một nguyên nhân khác gây đau thốn ở gót chân. Bệnh lý này xảy ra khi canxi tích tụ ở vòm bàn chân hoặc gót chân, hình thành ra một mảng cứng ở phía dưới của gót chân. Ban đầu, gai xương nhỏ và nằm ở đằng sau và phía dưới của gót chân, nhưng sau một thời gian phát triển, nó có thể ảnh hưởng đến những bộ phận khác trong bàn chân.
Cảm giác đau thường được miêu tả như dao đâm hoặc đinh ghim và đau thường xuyên vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi hoặc nghỉ ngơi. Ngoài cảm giác đau thốn, bệnh nhân bị gai gót chân còn có các triệu chứng sau:
- Sưng và viêm ở phía trước của gót chân
- Cảm giác nóng rất ở vùng tổn thương
- Gót chân nhô ra
- Khó đi bằng chân trần.
Gãy xương gót chân
Gãy xương gót chân thường xảy ra khi chịu lực cực mạnh trực tiếp lên gót chân hoặc vòm bàn chân. Xương gót cũng có thể gãy do chấn thương năng lượng cao như dồn trục dọc vào bàn chân, chẳng hạn như khi ngã từ trên cao hoặc do căng thẳng trong thể thao.
Khi xảy ra gãy xương gót chân, người bệnh thường cảm thấy đau thốn xung quanh vùng xương gót và bàn chân, không thể đứng trên các ngón chân bên chân bị đau và đau nhiều hơn khi tăng áp lực lên chân, cụ thể là khi cố gắng đi lại hoặc chạy. Ngoài ra, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng khác như sưng nề, bầm tím, hội chứng khoang cấp tính, và chụp X-quang thường cho thấy xương gót chân bị vỡ hoặc xuất hiện các vết nứt nhỏ trên xương.
Nguyên nhân khác
Có những nguyên nhân sau đây có thể gây ra đau thốn gót chân:
- Sarcoidosis (một bệnh lý về tế bào viêm tích tụ ở nhiều bộ phận trên cơ thể)
- Viêm tủy xương
- Viêm bao hoạt dịch ở gót chân
- Khối u xương gót chân
- Hội chứng đường hầm cổ chân (hay còn gọi là hội chứng ống cổ chân)
- Chấn thương gây căng cơ hoặc bong gân
- Viêm khớp phản ứng ở mắt cá chân hoặc các khớp ở bàn chân
- Vận động quá mức.
Giảm đau thốn gót chân tại nhà
Những biện pháp có thể làm dịu cảm giác đau thốn gót chân:
Nghỉ ngơi
Việc nghỉ ngơi là cần thiết khi bị tổn thương ở gót chân để giúp cơ thể hồi phục và tránh gây thêm tổn thương. Người bệnh cần hạn chế hoạt động, không tăng áp lực lên bàn chân, không đi lại nhiều hay đứng lâu. Tuy nhiên, để tránh tình trạng cơ bắp teo hoặc cứng đờ, bệnh nhân có thể sử dụng nạng hỗ trợ khi đi lại nhẹ nhàng. Sau 1 – 2 ngày nghỉ ngơi hoàn toàn, bệnh nhân nên bắt đầu đi lại và thực hiện các động tác kéo giãn nhẹ nhàng, không gắng sức để hỗ trợ cho quá trình phục hồi.
Chườm đá
Có thể giảm đau thốn gót chân bằng cách chườm đá. Áp dụng nhiệt độ lạnh có thể giúp co mạch, giảm sưng, viêm và đau. Để thực hiện phương pháp này, có thể đặt túi đá lên vùng gót chân trong vòng 15 phút, 3 lần mỗi ngày. Việc sử dụng phương pháp này nhiều lần trong vài ngày có thể giảm nhẹ tình trạng đau thốn gót chân.
Nén
Một giải pháp hữu hiệu để hỗ trợ chữa lành tổn thương bàn chân, mắt cá chân và gót chân là sử dụng băng thun, băng vải hoặc băng gạc để nén khu vực tổn thương. Biện pháp này đặc biệt phù hợp với những người bị bong gân, căng cơ, viêm gân gót chân, đứt gân gót chân hoặc gãy xương. Bằng cách cố định khu vực tổn thương, việc giảm thiểu các tác động từ bên ngoài và các cử động có thể giảm mức độ tổn thương và đau. Nên thực hiện biện pháp này vào ban đêm để tránh các cử động không chủ ý gây thêm tổn thương.
Nâng cao chân
Khi bàn chân bị tổn thương, nếu ngồi hoặc nghỉ ngơi, cần nâng cao bàn chân và đặt gót chân lên cao hơn so với tim. Biện pháp này giúp giảm sưng và bầm tím bằng cách giảm lưu lượng máu đến bàn chân và giúp máu huyết dễ dàng trở lại tim.
Mang giày phù hợp
Việc lựa chọn giày phù hợp là một biện pháp quan trọng giúp giảm đau thốn bàn chân, đặc biệt là khi bị gai gót chân. Những bệnh nhân này nên chọn giày rộng thoải mái, có độ mềm và gót thấp, giúp hạn chế đau nhức và tránh tổn thương thêm. Có thể sử dụng miếng lót gót chân hoặc miếng lót mềm trong giày để tăng sự thoải mái. Nên tránh sử dụng những đôi giày dép cứng, chật chội, không có miếng lót gót chân, cũng như không nên đi chân trần, giày cao gót hoặc những đôi giày có mũi nhọn chật để tránh tăng áp lực lên bàn chân và gót chân.
Kéo giãn nhẹ nhàng
Để giảm đau thốn gót chân, bệnh nhân có thể thực hiện những bài tập kéo giãn nhẹ nhàng. Những bài tập này giúp thư giãn khớp xương, tăng sức bền và sự dẻo dai cho cơ, gân. Đồng thời, giúp cải thiện cảm giác đau nhức và hạn chế tình trạng cứng khớp do bất động lâu ngày.
Uống Paracetamol
Việc sử dụng Paracetamol có thể hỗ trợ giảm đau cho người bệnh trong trường hợp đau thốn gót chân không giảm sau 24 – 48 giờ chăm sóc. Liều lượng đề xuất là 500mg/ lần, cách mỗi 6 giờ 1 lần khi cơn đau tiếp diễn. Thuốc này có tác dụng xoa dịu cơn đau từ nhẹ đến trung bình và hạ sốt hiệu quả. Tuy nhiên, nên tránh sử dụng Ibuprofen (loại thuốc giảm đau kháng viêm không steroid) trong 48 giờ đầu tiên sau khi gót chân bị thương.
Điều trị y tế
Người bệnh cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu tổn thương ở gót chân trở nên nặng nề, gây đau dữ dội, hoặc xuất hiện các triệu chứng khác. Phương pháp điều trị được đề xuất tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân, có thể bao gồm sử dụng thuốc, can thiệp phẫu thuật hoặc/ và thực hiện các phương pháp vật lý trị liệu.
Dùng thuốc theo chỉ định
Các loại thuốc được chỉ định phải phù hợp với mức độ đau và tổn thương của bệnh nhân. Dưới đây là một số loại thuốc thông dụng được sử dụng để giảm đau và giảm viêm:
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Nhóm thuốc này có tác dụng chống viêm và giảm đau. Chúng được sử dụng chủ yếu cho những trường hợp có cơn đau trung bình, kèm theo viêm và sưng nóng. Những thuốc chống viêm không steroid phổ biến bao gồm Aspirin, Ibuprofen và Naproxen.
- Thuốc giảm đau thần kinh: Đối với những trường hợp đau do hội chứng ống cổ chân, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau thần kinh. Thuốc này giúp giảm đau bằng cách giảm dây thần kinh tổn thương và ngăn dẫn truyền cơn đau.
- Tiêm steroid: Corticosteroid có thể được tiêm trực tiếp vào gót chân để giảm viêm và đau. Đây là loại thuốc chống viêm mạnh và giúp giảm đau trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, việc sử dụng corticosteroid thường chỉ được áp dụng cho những bệnh nhân không có đáp ứng với NSAID.
Vật lý trị liệu
Nếu bị đau nhiều và khó vận động, vật lý trị liệu là một lựa chọn hữu hiệu. Thông qua việc thực hiện các bài tập kéo giãn và tăng cường sức cơ, bệnh nhân có thể phục hồi sức khỏe. Những bài tập này giúp giảm đau, tăng khả năng vận động, cải thiện sự linh hoạt và hạn chế tổn thương trong tương lai. Ngoài ra, các phương pháp vật lý trị liệu khác như sử dụng nhiệt, massage trị liệu, điện trị liệu cũng có thể được kết hợp để đạt hiệu quả tốt hơn.
Phẫu thuật
Thường thì, khi bị đau thốn gót chân, phẫu thuật được chỉ định khi:
- Cơn đau liên quan đến u xương, viêm tủy xương, đứt gân gót chân, gãy hoặc vỡ xương gót chân, hoặc chèn ép dây thần kinh.
- Không đáp ứng với phương pháp điều trị bảo tồn. Cơn đau ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
- Phương pháp phẫu thuật được quyết định dựa trên mức độ tổn thương. Đôi khi, người bệnh sẽ được phẫu thuật nội soi để giải phóng dây thần kinh, loại bỏ viêm hoặc thực hiện phẫu thuật mở để sắp xếp xương, nối gân đứt…
- Sau phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được khôi phục với các bài tập vật lý trị liệu.